بررسی گرفتگی قطره چکان ها تحت اثر تیمارهای مختلف آب

سیستم های آبیاری قطره ای تا به امروز در اثر تجربه کاری دراز مدت سازندگان لوازم، طراحان و مجریان این سیستم ها به سطح بالایی از تکنولوژی رسیده اند ولی اغلب به دلایل مختلف قادر نیستند که فوائد بالقوه و اسمی خود را ارائه کنند بنابراین با ارزیابی میدانی هر چند وقت یک بار این سیستم ها و پایش وضعیت آنها می توان پی به نقاط ضعف و قوت آن ها برده و زمینه بهره برداری بهتر از آن ها را با اصلاح و اتخاذ شیوه های جدید مدیریتی فراهم نمود. گرفتگی قطره چکان ها می تواند روی هزینه تمام شده، راندمان کاربرد آب، توزیع یکنواختی و شرایط کاری سیستم تاثیر گذار باشد. در این مطالعه به منظور مشخص شدن وضعیت سیستم پارامترهای نرخ کاهش آبدهی و یکنواختی آماری ارزیابی گردید. به منظور مقایسه گرفتگی 5 نوع قطره چکان (نتافیم، کرونا، میکرفلاپر، تنظیمی و طولانی مسیر) در چهار تیمار (زیر واحد) مختلف: آبیاری با آب معمولی (1s)، اسیدشویی (2s)، اسیدشویی-کودآبیای (3s) و کودآبیاری (4s) یک سیستم آزمایشی اجرا گردید. هر زیر واحد شامل 10 خط لاترال به قطر 16 میلی متر و طول 13 متر، هر لاترال شامل 25 قطره چکان هر کدام به فاصله 5/0 متر بود. ساعت کارکرد سیستم هر سه روز یک بار 8 ساعت بود و اندازه گیری مربوط به دبی هر سه هفته یک بار انجام گرفت. ضریب تغییرات ساخت و مقادیر ضرایب دبی و توان معادله دبی برای هر 5 قطره چکان در مزرعه تعیین شد. آزمایشات کیفیت آب نشان داد که امکان رسوب کربنات و سولفات کلسیم در تمام طول دوره وجود ندارد. اسیدیته، سختی و مقدار املاح خارج از حد استاندارد بوده و می تواند مشکل زا باشد. غلظت آهن و منگنز نیز بیشتر از حد استاندارد بود. نتایج نشان داد که در هر چهار تیمار روند کاهشی در متوسط دبی، درصد کاهش دبی، ضریب یکنواختی آماری به دلیل گرفتگی قطره چکان ها وجود دارد و برای قطره چکان های مختلف، متفاوت است. یافته های پژوهش نشان داد که قطره چکان نتافیم با آبدهی 8 لیتر در ساعت کمترین کاهش نرخ آبدهی و قطره چکان میکروفلاپر با آبدهی 2 لیتر در ساعت بیشترین کاهش نرخ آبدهی را در بین قطره چکان های مورد آزمایش دارا می باشد. همچنین تیمار اسیدشویی (2s) کمترین کاهش نرخ آبدهی را به خود اختصاص داد. یافته ها نشان داد که برای قطره چکان های تولیدی یک سازنده، میزان کاهش نرخ آبدهی با افزایش آبدهی قطره چکان، کاهش می یابد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان می دهد که تاثیر عامل مدیریت آبیاری و عامل قطره چکان در تغییر آبدهی بسیار معنی دار بوده ولی اثر متقابل این دو عامل معنی دار نبود. بررسی ضریب تغییرات آبدهی و تغییرات ضریب یکنواختی در طی مدت پژوهش نشان می دهد که اسیدشویی یک راه کار مدیریتی و کارا در کنترل گرفتگی قطره چکان ها و حفظ یکنواختی بالا در سیستم های آبیاری قطره ای می باشد.